ENERJİ ÜRETİMİ, İLETİMİ VE DAĞITIMI

ENERJİ ÜRETİMİ, İLETİMİ VE DAĞITIMI

Elektrik enerjisinin üretim, iletim ve dağıtımı günümüzde ayrı ayrı konulardır. En kısa özetiyle Rüzgar, Akarsu, Doğalgaz, biyogaz, linyit vb. santraller ile üretilen elektrik enerjisi; trafolar ile voltaj yükseltilmesi yapılarak 154 KV(genellikle) veya 380 KV değerinde üretilerek enerji iletim hatlarına verilir, buradan taşınan elektrik TEİAŞ (Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi) ‘ın  şalt sahasında genellikle 34,5 KV değerine düşürülür. Buradan sonra enerji dağıtımı başlar. Elektrik şehrin Dağıtım merkezine gelerek fiderlere ayrıldıktan sonra her fider belli bölgelere giderek OG(Orta Gerilim)/AG(Alçak Gerilim) çevirim trafolarıyla 34,5 KV dan 380 KV’a (faz- faz) düşürülür. AG dağıtımı başlar. Böylelikle evlerimize kadar gelen yaklaşık 220 V’luk elektriğin geliş hikayesi böyledir.

Peki neden elektrik önce yükseltilip sonra düşürülür?

 Enerjinin trafolarla voltajının yükseltilip, akımının azaltılıp iletilmesi ile;

 formülünden hattın sonunda gerilim düşümü azaltılmış olur. Devreden az akım geçeceğinden güç kaybı az olur. İletken kesiti daha küçük olacağından iletimde kullanılan dirençler ve diğer gerilim elemanları hacim bakımından daha küçük ve hafif olur. Yani elektrik iletimi ve dağıtımı daha ucuza mal olur. Eğer elektrik santraldeki generatörlerden elde edilen (genelde 10,5 kV) çıkış gerilimi ile iletilseydi, iletim akımı yüksek ve bundan dolayı da iletken kesitleri, direklerin güçleri, izolatörlerin kalınlıkları ve kabloların kalınlığı daha büyük olurdu.

ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜH. SONER ÇAVUMİRZA